Economische groei via hervormingen, niet via uitgaven

Topperformer. Dat zijn de woorden die vicepremier Steven Vanackere begin juni gebruikte toen hij voor de commissie Europese en Monetaire Zaken van het Europees Parlement de Belgische economische toestand beschreef. Op nagenoeg hetzelfde ogenblik startte premier Di Rupo met een grootschalig mediaoffensief in de binnen- en buitenlandse pers om dezelfde optimistische boodschap te verkondigen na de eerste zes maanden van zijn regering.

De timing van de goednieuwsshow was uitermate bizar. Alle voorlopende indicatoren (indicatoren die vroeg een beeld schetsen van de economische toestand) in de eurozone toonden een breed gedragen achteruitgang. Met andere woorden, de economische lichten sprongen op oranje en neigden zelfs naar rood. De matige prestatie van de economie in de eurozone in het tweede kwartaal was dus perfect in te schatten. De Nationale Bank en het Planbureau hebben dan ook aan geloofwaardigheid ingeboet door hier niet tijdig voor te waarschuwen.

Als we de economische prestatie van de eurozone in het tweede kwartaal matig noemen, moeten we de Belgische prestatie ronduit slecht noemen. Met een krimp van 0,6 procent deden enkel Italië, Cyprus, Finland en Portugal het slechter.

Kort na de publicatie van de tweedekwartaalcijfers volgde een interview met Luc Coene in De Tijd. De gouverneur van de Nationale Bank waarschuwde dat er ook in het derde kwartaal geen economische groei te verwachten valt, dat de begroting niet op koers zit en dat het dossier-Dexia een snelle oplossing vereist.

N-VA heeft tijdens de goednieuwsshow van de regering meerdere keren gewaarschuwd voor het overdreven optimisme. Na het interview van Luc Coene riep Jan Jambon op om de commissie Financiën van het parlement vervroegd te laten samenkomen. Een oproep die ik als partijvoorzitter steun, gezien de uitdagende economische context waarin ons land zich bevindt.

De eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat de economische groei pas krachtig kan heropleven als Europese politici de eurocrisis het hoofd bieden. Maar om Milton Friedman te citeren: 'never waste a good crisis'. De Belgische regering zou de crisis moeten gebruiken om de economie structureel te hervormen. We kennen de problemen en de uitdagingen. En bovenal, Europa geeft ons de antwoorden onder de noemer van zes aanbevelingen.

In vier jaar crisis zwol onze schuldgraad aan tot boven de 100 procent. Die schuld, die in veel
landen mee aan de basis van de crisis ligt, moet omlaag. Daarvoor moet de begroting structureel op orde gezet worden, geen eenmalige ingrepen en hocus pocus. Onze uitgaven moeten omlaag. Als voorbeeld haal ik de uitgaven voor de arbeidsmarkt aan. De kosten voor het passief beleid (onder andere werkloosheidsuitkeringen) bedroegen in 2010 2,27 procent van het bbp (bruto binnenlands product). Dat is meer dan het dubbele van het OESO-gemiddelde (1,03 procent). N-VA blijft dan ook pleiten voor een grote hervorming van onder andere de werkloosheidsuitkering waarbij deze eindig wordt in de tijd, net als in alle andere Europese landen. Ook inzake fiscale druk, lasten op arbeid en andere zwakke punten geeft Europa raad.

Via hervormingen moet de economische groei opleven, niet via extra uitgaven (door bijvoorbeeld een volkslening). Maar net daar wringt het schoentje. De regering-Di Rupo verdedigt onder impuls van de PS het status quo. De lage rente, geen verdienste van het gevoerde beleid maar een symbool van hoe diep de eurocrisis zit, lijkt als slaappil te werken. Een pil die jarenlang elke hervorming tegenhield in de Zuid-Europese lidstaten. Elke minihervorming wordt voorgesteld als de grootste hervorming ooit. Uiteindelijk haalt de harde economische realiteit de perceptie altijd in. We kunnen blijven spookrijden op de Europese snelweg en het status quo verdedigen, of we kunnen kiezen voor verandering. Mijn keuze is gemaakt. Het is tijd voor verandering.