Waar Catalaanse stieren al niet goed voor zijn!

De correspondent voor De Standaard in Madrid, Steven Adolf, liet enkele dagen geleden zijn licht schijnen over het Catalaanse verbod op stierengevechten (DS 29 juli).

Zijn artikel "Het treurige lot van de Catalaanse stier" moest aantonen dat het Catalaans nationalisme aan de basis ligt van het recente Catalaanse verbod op stierengevechten, en niet de bekommernis voor de stieren zelf. Indien Steven Adolf ooit enige moeite gedaan zou hebben om uit zijn Madrileense toren neer te dalen, zou hij vastgesteld hebben dat er in het Catalaans parlement al een hele tijd een debat aan de gang is om, op basis van wetenschappelijke rapporten, na het verbod op hanen- en hondengevechten nu ook de traditionele stierengevechten aan te pakken.

Adolf ziet in het verbod eerder de hand van politieke motieven en besluit daaruit dat "regionaal nationalisme met een zekere traditie zoals in Catalonië of Baskenland ons er aan herinnert waarom het nationalisme als politieke ideologie niet deugt". Nochtans is het Catalaanse bewustzijn altijd gelinkt geweest aan democratische waarden, vrijheid en pacifisme, ook tijdens de donkere dagen van de strijd tegen het fascisme in Europa. Ook in het verleden hebben vele Catalaanse intellectuelen, zoals Antoni Gaudí, op hun manier heel bewust het Catalaanse gedachtegoed gesteund (en daarvoor de nodige moeilijkheden mogen ondervinden). Vandaag houden de Catalanen dit bewustzijn nog steeds hoog. De massale betoging op 10 juli in Barcelona tegen de beslissing van het Spaanse Grondwettelijk Hof over het inperken van het "Estatut de Catalunya", dat de contouren van de Catalaanse autonomie aangeeft, getuigt daarvan. Het Statuut werd overigens zowel door het Spaanse parlement als door de Catalaanse bevolking (per referendum) goedgekeurd.

Het is dan ook niet zo moeilijk om te begrijpen waarom, over de partijgrenzen heen, bijna 90% van de leden van het Catalaanse Parlement zichzelf beschouwen als "catalanisten". Het is dan ook nogal ongepast om het Catalaanse bewustzijn te kwalificeren als een "ondeugdelijke ideologie", tenzij je natuurlijk waarden als democratie en pacifisme als ondeugdelijk beschouwt. Het debat in Catalonië is een politieke discussie over wat de beste optie is voor het land, namelijk om een onafhankelijke staat binnen de Europese Unie te zijn of niet, eerder dan een nationalistisch debat.

Deze discussie is erg vergelijkbaar met wat zich in de afgelopen jaren in Vlaanderen heeft voorgedaan waar alsmaar meer het democratisch draagvlak gecreëerd wordt om de autonomie van de deelstaten substantieel te versterken. Meer nog, het politieke gedachtegoed van de nationalistische partijen in Catalonië en Vlaanderen zijn in wezen gelijk: het vormgeven van een samenleving op een niveau dat het beste geschikt is om goed bestuur te organiseren. Ook tussen Europarlementsleden bestaat er om die reden tussen Vlamingen en Catalanen een goede samenwerking, evenals met vertegenwoordigers uit o.a. Schotland en Wales.

Nee, dan liever krampachtig centralisme in plaats van goed bestuur, zo moet Adolf hebben gedacht. "Nuttige waarschuwing voor de rest van Europa: zodra 'nationale identiteit' als politiek argument de kop opsteekt is wantrouwen onmiddellijk op zijn plaats", zo schrijft hij. Blijkbaar moet, zoals het autonomiestreven in Spanje in de ban wordt geslagen, ook de rest van Europa er maar aan geloven. Kosovo wordt door Adolf als een voorbeeld aangehaald van "nationale identiteit als politiek argument dat we kunnen missen als kiespijn". 22 EU lidstaten hebben Kosovo ondertussen erkend, net zoals 47 andere landen in de wereld. Maar niet toevallig zijn het Europese staten die niet overweg kunnen met in hun land voorkomende autonomiebewegingen, waaronder Spanje, die Kosovo niet hebben erkend uit vrees voor gevolgen in eigen land. Daarnaast zijn er echter ook nog andere regio's die meer autonomie voor staatloze naties koesteren. Zo kondigde de Schotse regering in september 2009 aan dat ze een referendum zal organiseren over de toekomst van het land. Is ook dit Schots streven naar meer zeggenschap plots geen democratisch recht meer?

Tot slot mag van een kwaliteitskrant als De Standaard verwacht worden dat ze haar correspondenten wijst op de verschillende politieke evoluties die zich in vele Europese landen afspelen en die zich niet beperken tot het traditionele staatsdenken. Een persoonlijke mening van een correspondent mag niet de overhand krijgen op objectieve duiding, ook niet als artikels onder de opinierubriek worden geplaatst. Dat bleek helaas voor Steven Adolf geen optie te zijn.