N-VA wil vastgoedfilialen spoor aan leiband leggen

N-VA-Kamerlid Wouter Raskin heeft een wetsvoorstel klaar waardoor het Rekenhof de activiteiten van NMBS-filialen zoals het omstreden Eurostation beter kan controleren.

De kwestie frustreert Raskin al lang. Omdat al jaren sprake is van schimmige geldstromen bij een kluwen aan dochterbedrijven van het spoor, stelde hij tientallen parlementaire vragen aan de minister van Mobiliteit om hun financiële handel en wandel in kaart te brengen. Hij kreeg er nooit een antwoord op. De uitleg was dat de minister niets publiek kon zeggen over de activiteiten van dochterbedrijven die in een commerciële omgeving werken omdat de concurrentie die informatie kan gebruiken.

Raskin wil daar een mouw aan passen door de filialen met een wetswijziging tot meer transparantie te dwingen. Met zijn wetsvoorstel wil hij het Rekenhof meer controle en toezicht laten uitoefenen op de dochterbedrijven van de uitbater NMBS en de spoorbeheerder Infrabel. Het is de bedoeling structureel wanbeheer te vermijden.

Dat strengere controle zich opdringt, bewijst de recente inval door federale speurders bij de NMBS-vastgoeddochter Eurostation. Er loopt een gerechtelijk onderzoek naar misbruik van vennootschapsgoederen, fraude, omkoping en corruptie. Eurostation treedt op als studiebureau en bouwpromotor voor treinstations en grote vastgoedprojecten in stationsbuurten. Het Rekenhof onderzocht in 2012 al eens de financiële stromen bij de NMBS-dochters. Die bleken honderden miljoenen euro's aan consultants uitgegeven te hebben, zonder dat daar een duidelijke opdracht tegenover stond.

Het onderzoek van het gerecht zou zich onder meer focussen op verdachte geldstromen in Hasselt. Een interne NMBS-audit legde sponsoruitgaven bloot van 270.000 euro aan Hasseltse sportclubs en een vzw die verbonden is aan het stadsbestuur. De NMBS had het raden naar de motieven van haar dochter omdat ze zelf geen sponsorbeleid heeft. Er wordt vermoed dat het geld als smeermiddel diende voor lokale politici om vastgoedprojecten binnen te halen.

Daarnaast worden ook vragen gesteld over de betrokkenheid van Eurostation bij een aantal bouwprojecten in Hasselt. Eurostation lijkt zijn kerntaak - de ontwikkeling van stationsbuurten - behoorlijk ruim te zien. In de geplande opwaardering van de stations zit onder meer het project Central Park, dat de bouw van appartementen, een jeugdherberg en een groot park omvat. Daarnaast is Eurostation deel van het consortium 'Hassalink' dat het nieuwe stadhuis van Hasselt ontwierp. Bij de NMBS klinkt het dat Eurostation zich voornamelijk toelegt op dossiers die te maken hebben met de NMBS en spoorgebonden zaken. 'Maar hier en daar is er een project dat dat niet doet, zoals de bouw van het nieuwe stadhuis in Hasselt. Het consortium waar Eurostation deel van uitmaakt, heeft zich enkele jaren geleden ingeschreven voor de ontwerpwedstrijd. Het won die in mei 2014 van een tiental andere kandidaten', zegt de woordvoerder van het spoorbedrijf.

Hasselt is niet het enige project dat buiten de lijntjes van het mis-sion statement kleurt. Eurostation was in het buitenland betrokken bij projecten in India en bij de bouw van twee busterminals in Jamaica. Het had ook plannen in Rusland, Frankrijk en Kenia. Malversaties bij het project in India kostten in 2015 Eurostation-topman Herwig Persoons de kop.

Eurostation heeft ook een samenwerking met een intercommunale van 15 Scheldegemeenten die in Wetteren bezig is met de bouw van parkeergarages, appartementsblokken, horeca en een nieuw administratief centrum voor de gemeente. Daarnaast zijn er plannen voor de renovatie van een oude abdij tot congrescentrum in Hemiksem, een nieuwe dorpskern in Schelle en de ontsluiting van twee sites in Merelbeke.

Bron: De Tijd © De Persgroep 2017