Wij verkiezen de springplank boven de hangmat

Voor het brugpensioen wordt niet geraakt aan de verworven rechten maar de nieuwe instroom in het stelsel wordt wel beperkt, door de leeftijdsgrenzen te verhogen. Want zonder een gewijzigd beleid lopen we onvermijdelijk op de fatale muur van de onbetaalbaarheid.

Er is het voorbije weekeinde weer politiek geharrewar ontstaan rond het thema van de brugpensioenen, intussen omgedoopt tot stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag (SWT). De indruk werd zo ongeveer gewekt dat deze regering de bruggepensioneerden met gecharterde bussen uit Benidorm zou gaan repatriëren.

De N-VA is er wel degelijk van overtuigd dat het vroegere beleid om mensen van 50 jaar of zelfs jonger op brugpensioen te laten gaan een grote vergissing was. De vergrijzingsfactuur loopt op zich al torenhoog op. Dat beleid van vroege brugpensionering zorgde voor een zware extra belasting van het pensioenstelsel door de bijkomende opbouw van rechten tijdens niet gewerkte jaren. De volgende generatie mag voor de rekening opdraaien, wat een zware inbreuk inhoudt op het beginsel van de solidariteit tussen de generaties.

Maar ook voor de betrokkenen was dat beleid eigenlijk nefast, want ze werden de facto beschouwd als professioneel huisvuil dat niet meer zinvol kan ingeschakeld worden. Onze rigide arbeidsmarktsituatie maakt hen kansloos in hun zoektocht naar een baan. Ook de anciënniteitsloonschalen prijzen hen kansloos uit de arbeidsmarkt. Ook daar kunnen ze zelf niets aan doen. Vandaag blijft leeftijd de grootste discriminatiefactor op de arbeidsmarkt.

Niet gestraft

Hoe fout dat beleid ook was, mensen die in het verleden gebruik maakten van de aangeboden regelingen bij collectief ontslag of herstructureringen mogen daar nu niet voor gestraft worden. Het was verkeerd om hen 10 of 15 jaar geleden via brugpensioen uit te sluiten van de arbeidsmarkt, maar het zou ook verkeerd zijn om hen vandaag de rekening te laten betalen voor foute beleidskeuzes uit het verleden.

Een overheid moet respect opbrengen voor het vertrouwensbeginsel dat inhoudt dat er altijd overgangsmaatregelen moeten voorzien worden en dat oude beloften niet zomaar van tafel kunnen worden geveegd. Werknemers van bijvoorbeeld Ford Genk of Arcelor Mittal mogen niet opnieuw de dupe worden. Ze hebben al een hoge prijs betaald voor het gebrek aan een actief arbeidsmarktbeleid. We hebben vanuit de N-VA altijd benadrukt dat we niet willen terugkomen op overeenkomsten uit het verleden. Wij blijven die lijn consequent naleven.

Voor de toekomst moeten we vanzelfsprekend wel werken aan een grondige ombouw van het activeringsbeleid. Op Vlaams niveau werkt Philippe Muyters, in samenwerking met de sociale partners, aan een moderne invulling van de activeringsgedachte. Nu worden werknemers tot 60 jaar geacht zich beschikbaar te houden voor de arbeidsmarkt. Minister Muyters verhoogt die ambitie gaandeweg naar 65. Ook hier kiezen we voor het pad van de geleidelijkheid.

Op federaal niveau voorziet het regeerakkoord een uitdoofscenario voor het brugpensioenstelsel. De werknemers worden dus niet geconfronteerd met een brutale breuk maar we gaan wel naar een model dat alle werklozen – inbegrepen de oudere en de langdurige – kansen moet blijven geven om beroepsactief te blijven of worden. Ze moeten ook actief geholpen worden om een nieuwe job te vinden. Wij laten werklozen niet aan hun lot over.

Maatschappelijke keuzes

Inzake brugpensioenen raken we dus niet aan de verworven rechten maar beperken we wel de nieuwe instroom in het stelsel door de leeftijdsgrenzen te verhogen. Die gaan van 60 naar 62 voor de individuele vormen van brugpensioen en van 58 naar 62 jaar voor de bijzondere stelsels zoals na herstructurering, collectief ontslag, bij zware beroepen, enz.

Deze nieuwe aanpak steunt op een aantal fundamentele maatschappelijke keuzes. Wij willen de duurzaamheid waarborgen van ons sociaal stelsel in het algemeen en het pensioenstelsel in het bijzonder. Met ongewijzigd beleid lopen we onvermijdelijk op de fatale muur van de onbetaalbaarheid. Wij vertrekken vanuit de wetenschap dat actieve mensen minder risico lopen op maatschappelijke isolering en armoede. Wij verkiezen de springplank boven de hangmat. Tenslotte hechten wij zeer veel belang aan de solidariteit tussen de generaties.

We willen met deze regering tegelijkertijd oude afspraken naleven en een nieuw beleid opstarten. Een nieuw beleid moet niet bruusk zijn, een omzichtig beleid hoeft niet te verzanden in gebrek aan daadkracht.