Water naar de woestijn varen

Vlaams water in ruil voor Qatarees gas. Het nieuws dat Fluxys hiervoor een akkoord sloot met Qatar kwam voor ons als een grote verrassing. Op het eerste gezicht is het nochtans geen gek idee.

Elk jaar meren in Zeebrugge 55 grote gastankers aan, elk voorzien van ballasttanks vol zout water. Na het lossen vaart elk schip nu nog met lege tanks terug naar de oliestaat. Dankzij Fluxys zouden de tankers binnenkort de gasterminal in de voorhaven van Zeebrugge verlaten, volgepompt met zoet water. Daarbij wordt niet op een druppeltje gekeken. De grootste schepen kunnen 50.000 kubieke meter water meenemen, goed voor bijna 20 volle Olympische zwembaden. De ruil lijkt zelfs al in kannen en kruiken: Vlaams minister-president Kris Peeters (CD&V) reist binnenkort naar de Qatarese hoofdstad Doha om het akkoord te ondertekenen.
 
In de ondergrond van Qatar zit de derde grootste gasreserve ter wereld. Het bruto binnenlands product per capita is er een van de hoogste van de planeet. Olie, gas en geld heeft het emiraat meer dan genoeg. Zoet water is dan weer een probleem. De grote nood aan irrigatiewater baart Qatar flink wat zorgen. Heeft Vlaanderen geen water genoeg? Staan we niet na elke fikse regenbui de kelder leeg te pompen? Moet sjeik Al Thani, de emir van Qatar, ervoor zorgen dat de Vlamingen in de toekomst droge voeten hebben?
 
Wie kan tegen ecologische ruilhandel zijn, als die de Vlaamse gasprijs drukt en in eenzelfde moeite de woestijn in Qatar bevloeit? “Do ut des”, zo moedigden de Romeinen de ruilhandel al aan. Dat heet: “Ik geef opdat jij geeft.” Wij denken echter eerder aan een Vlaams spreekwoord: “Bij ruilen moet er één huilen.” Want laat nu net hier het schoentje wringen: Vlaanderen heeft zelf te weinig drinkwater. Nu al importeren we 15 tot 20% van ons drinkwater uit Wallonië. Dat is water waarvoor we betalen. Dat bevestigde Vlaams minister van Milieu Schauvliege (CD&V) met zoveel woorden in haar beleidsnota.

Heibel aan de overkant van de taalgrens toen de Waalse minister van Leefmilieu, Benoît Lutgen (cdH), hoorde dat Vlaanderen in Wallonië gekocht water zou “verkopen” voor gas. “Schokkend”, zo vond Lutgen, omdat – nog steeds volgens de Waalse minister - Vlamingen hun drinkwater aan democratische prijzen van Wallonië mogen kopen. Water als communautaire pasmunt in tijden van federale regeringsonderhandelingen? Het trammelant bleek een slag in het water. Vlaanderen wil geen aangekocht drinkwater ruilen met Qatar, maar oppervlaktewater dat in bekkens wordt opgevangen.

Dalend debiet
 
Is de heibel rond de wateruitvoer naar Qatar dan een storm in een glas water? Helemaal niet. Want de Vlaamse bodem zal in de toekomst vooral ’s zomers zelf snakken naar water. Dat we ons best zorgen maken om de Vlaamse drinkwatervoorziening blijkt alvast uit twee onderzoeksprojecten van de afdeling Hydraulica van de KULeuven. Daarin onderzoekt men hoe de verwachte klimaatverandering de waterhuishouding langs Vlaamse rivieren zal beïnvloeden.
 
Over de eerste testresultaten voor het Denderbekken lezen we "dat door de sterke daling in de zomerneerslag en de toename in de verdamping, het debiet aanzienlijk daalt. Tijdens droge zomers kunnen de laagste grondwaterafstromingen naar de rivier met meer dan 50% dalen. Het is duidelijk dat dit de kans op watertekorten aanzienlijk kan doen toenemen, wat nadelige gevolgen kan hebben voor de drinkwaterproductie, de diepgang voor de scheepvaart, voor de waterkwaliteit, enz. De toename van de kans op overstromingen, die vaak met klimaatverandering wordt geassocieerd, blijkt uit de resultaten minder duidelijk."
 
Vlaanderen staat geheid voor grote uitdagingen als ze haar burgers in de toekomst betaalbaar en kwalitatief drinkwater wil blijven garanderen. Daarvoor moeten we nu en later spaarzaam omspringen met water. We kennen de tips: de kraan dicht tijdens het tandenpoetsen, liever een douche dan een bad, het toilet doorspoelen met regenwater. Water naar de woestijn varen, hoort niet in dat rijtje thuis.