Onverkoopbare waarden

Zijn er nog alarmkreten nodig over ons falend migratiebeleid? N-VA-voorzitter Bart De Wever stelt vast hoe non-beleid ons jarenlang verkocht werd als een humane, sociale, en open aanpak. Maar daar blijken vreemdelingen noch burgers wel bij te varen. Tijd voor verandering, dus.

Nieuwe internationale cijfers tonen aan dat onze leerlingen slecht scoren op democratische attitudes. Ze zouden intolerant zijn en terughoudend ten opzichte van de multiculturele samenleving en immigranten. In één beweging werden de leerkrachten met de vinger gewezen omdat ze de democratische en sociale verworvenheden te weinig zouden verkopen. De realiteit is echter dat dit migratiebeleid onverkoopbaar is geworden.

Waar migratie vroeger een maatschappelijk randgebeuren was dat enkel de grootsteden trof, is het vandaag een fenomeen waar geen enkele burger van het land aan ontsnapt. De demografische veranderingen van de laatste drie decennia zijn van een schaal en snelheid die burgers noch politici hadden durven voorspellen. Elk jaar ontvangen we alleen al op legale wijze meer dan 50.000 vreemdelingen. De bevolking van België stijgt 2,4 maal zo snel als het Europees gemiddelde, binnen enkele jaren wordt de kaap van 11 miljoen inwoners gerond. Een migratie van die omvang kent onvermijdelijk een grote maatschappelijke impact die, zonder krachtdadig optreden van de overheid, negatief kan uitdraaien.

De Belgische verblijfswet dateert van 15 december 1980. Na 30 jaar past het de balans op te maken. N-VA pleit dan ook voor een nieuwe totaalaanpak die de rechten en plichten van maatschappij en vreemdeling koppelt en die de basisverwachtingen van de samenleving erkent en respecteert.

Eén beleid, één gezicht
Met zeven ministers/staatssecretarissen blijft een coherent migratiebeleid vandaag uit. Naast verblijf en verwijdering (Joëlle Milquet en Melchior Wathelet, allebei CDH), opvang en sociale rechten (Laurette Onkelinx en Philippe Courard, allebei PS), afgifte van verblijfsdocumenten (Annemie Turtelboom, Open VLD), nationaliteitsverwerving (Stefaan De Clerck, CD&V), is de premier in lopende zaken, Yves Leterme (CD&V), bevoegd voor de coördinatie van het migratie- en asielbeleid. Een totaalvisie ontbreekt.

Tegelijk nemen onze buurlanden wel de nodige maatregelen. België hinkt niet alleen op financieel en sociaaleconomisch vlak achterop, het is nu ook op migratievlak de zwakste schakel geworden. Eind juni trok ons land 4,5 keer meer asielzoekers aan dan het Europees gemiddelde en zelfs zes keer meer dan Duitsland. De asielcrisis toont bovendien aan dat er een acuut tekort is van 7.000 opvangplaatsen, dat 1.200 vreemdelingen in hotels worden ondergebracht en dat al meer dan 330.000 euro aan dwangsommen werd uitbetaald. De verdubbeling van het budget voor Fedasil van 223 miljoen euro in 2005 naar 430 miljoen voor 2011, blijkt niet te volstaan. Van 2005 tot en met 2009 werden bovendien meer dan 61.000 illegale vreemdelingen geregulariseerd, in 2010 staat de teller al op 16.353.

Het volstaat dan ook niet om hier en daar een puzzelstukje te vervangen. Integendeel moet de volledige migratiepuzzel opnieuw worden gelegd.

Er is nood aan een coherent migratieverhaal dat wordt uitgevoerd door één minister. Een verhaal dat maatschappelijk gedragen is, dat uitgaat van de realiteit van migratie en dat de uitdagingen niet uit de weg gaat. Dit beleid moet worden vormgegeven in een volledig vernieuwd migratiewetboek waarin de 30 jaar oude vreemdelingenwet drastisch wordt gemoderniseerd, de misbruiken worden afgestraft en het eindeloos combineren van verschillende procedures wordt uitgesloten.

De N-VA heeft grondig onderbouwde wetsvoorstellen voorbereid op vlak van nationaliteit, gezinshereniging, opvang, asiel, medische en humanitaire regularisatie, arbeids- en studentenmigratie en terugkeer. Wij blijven de hand uitsteken, maar de regering in lopende zaken blijft weigeren die te schudden. In het parlement wordt het gesprek ten gronde uit de weg gegaan. Resultaat is dat het land blijft steken in een negatief migratieverhaal en dat het maatschappelijk draagvlak volledig wegsmelt. Een ruim beleid wordt als 'humaan en sociaal' verkocht, maar houdt eigenlijk in dat vreemdelingen worden vernederd en dat de roep van de bevolking naar een degelijk beleid totaal wordt miskend.

Vreemdeling als speelbal
De laatste jaren wordt het non-beleid verkocht als een humane, sociale, en open aanpak. De realiteit ligt net iets anders. De wachtrijen zijn eindeloos, velen leven in onzekerheid, in een grijze zone, op straat. Dit alles in de hoop om uiteindelijk in aanmerking te komen voor een regularisatie.

Een moderne en performante overheid creëert geen verwachtingen die veel ruimer gaan dan de EU verplichtingen en waarvan iedereen weet dat ze niet kunnen worden ingelost. Zij schrijft ook geen wetten die vreemdelingen en hun - vaak door de overheid betaalde - advocaten aanmoedigen om 'op z'n Belgisch' allerhande achterpoortjes te zoeken.

Het eerste slachtoffer is immers de bona fide vreemdeling die niet als doel heeft procedures te misbruiken en sociale voordelen maximaal uit te putten. Zwaar zieke vreemdelingen die onze steun meer dan verdienen, verzuipen vandaag in de massa oneigenlijke aanvragen. Oprechte politieke vluchtelingen moeten tot 16 maanden wachten op een beslissing, omdat van de 100 aanvragen er 80 worden ingediend door economische vluchtelingen die weten dat ze uiteindelijk toch niet als politiek vluchteling zullen worden erkend. Arbeidsmigranten en studenten die een economische en maatschappelijke meerwaarde kunnen betekenen, worden overladen met administratieve lasten en kiezen er dus al te vaak voor om een carrière uit te bouwen in andere landen.

Door onrealistische verwachtingen en onaangepaste procedures zijn we in een aanzwellende spiraal terechtgekomen. Steeds meer vreemdelingen bieden zich aan. Het aantal meldingen van misbruiken stijgt. De nu al moegestreden migratiediensten kunnen steeds minder volgen, waardoor het aanzuigeffect toeneemt en nog meer vreemdelingen in België hun kans komen wagen.

Niet alleen de vreemdeling lijdt onder dit beleid. Het draagvlak voor een positief vreemdelingenbeleid verdampt zienderogen. De grondstroom in België is er echter geen van egoïsten en racisten. Wel wordt verwacht dat de overheid werkt en een genuanceerd antwoord biedt op de reële noden van alle burgers. Dat vereist onder meer een kordaat optreden tegen proceduremisbruiken en de uitvoering van het volledige beleid, inclusief het sluitstuk van de verwijdering.

Vanzelfsprekend kan niet alle heil van de overheid worden verwacht, maar moet ook gewezen worden op de concrete impact en verantwoordelijkheid die elk individu draagt om deze samenleving draaiende te houden. Te lang werden enkel de rechten benadrukt, terwijl ook verplichtingen op ieders schouder rusten. De verplichting om zich in te passen in de samenleving (inburgering), om zijn steentje bij te dragen (werken), en om verantwoordelijkheid te nemen (procedures en sociale rechten niet misbruiken).