Meer vrouwen naar het voetbal?

Mannen die naar het voetbal gaan durven zich al eens misdragen. In Nederland scanderen supporterskoren sinds jaar en dag de meeste grove en gore praat om de tegenstander te jennen. 'Kankertrut! Kankertrut!' mocht trainer Louis van Gaal ooit van zo'n spreekkoor aanhoren, een week nadat de man zijn vrouw aan kanker had verloren.

Bij ons loopt het gelukkig zo'n vaart nog niet, maar de voetbalbond moest recent toch Beerschot en Genk beboeten wegens al te gortige spreekkoren. Vorige week lanceerde de voetbalbond de campagne Respect United waarbij 11 ambassadeurs een warm pleidooi zullen houden voor respect en diversiteit in het voetbal. Onder hen ook de ontslagnemende minister van Binnenlandse Zaken, Annemie Turtelboom.

Zij maande de voetbalbond meteen aan om eens te kijken naar het voorbeeld van Turkije. De voetbalclub Fenerbahce (Istanbul) werd daar veroordeeld tot het spelen van twee wedstrijden zonder publiek, nadat haar supporters tijdens een wedstrijd het veld hadden bestormd. De Turkse voetbalbond stond wel toe dat vrouwen en mannelijke kinderen tot 12 jaar de matchen gratis konden bijwonen. Het leverde heerlijke beelden op van een stadion volgepakt met 41.000 vrouwen en kinderen om hun club aan te moedigen in een feestelijke sfeer. Terwijl hun echtgenoten kniezend in cafés op een tv-scherm moesten volgen. Turtelboom vond deze regeling de creatieve straf bij uitstek. Uiteindelijk wil de minister dat naar het voetbal gaan 'vergelijkbaar wordt met naar de film of het theater gaan. Dat je geen angst moet hebben dat er iets geroepen wordt dat niet thuishoort in een moderne maatschappij. De fysieke veiligheid in het voetbal hebben we bereikt, nu moeten we de stap zetten naar de sociale veiligheid.' (in Het Nieuwsblad).

Heel goed. Maar krijgen we hier impliciet de boodschap mee dat het alleen mannen zijn die het probleem veroorzaken? Dat zich collectief overgeven aan boertig en asociaal gedrag een tamelijk exclusief mannelijke hobby is? Natuurlijk moeten we dat zo begrijpen, het is immers een evidente waarheid. Turtelboom volgt in deze de inzichten van Harvard-professor Harvey C. Mansfield. Die stelde in zijn boek Manliness (2006) dat mannen en vrouwen zich door hun biologische verschillen gemiddeld genomen sterk verschillend gedragen. Doorheen onze culturele evolutie zijn wij aan die biologische verschillen bepaalde waarden gaan toekennen. Zo zijn de genderarchetypes ontstaan. In positieve zin is de man ondernemend, zelfbewust en bereid risico's te nemen. In negatieve zin is hij bruut en grof, agressief en machtswellustig. De vrouw is daarentegen in positieve zin zorgend, stabiliserend en rustgevend en in negatieve zin sluw, konkelend en venijnig. Volgens Mansfield hebben deze sociale attributies een genetische en biologische achtergrond en zijn de gendergedragingen van man en vrouw bijgevolg niet cultureel of sociaal bepaald.

Dit staat natuurlijk haaks op het gelijkheidsdenken dat genderverschillen herleidt tot maatschappelijke conventies. De taakverdeling tussen mannen en vrouwen is daarbij niets meer dan een onrechtvaardig en archaïsch rollenpatroon dat in het streven naar een sekseneutrale samenleving moet uitgewist worden. Dezelfde minister Turtelboom pleitte vanuit deze visie voor de verplichte quota voor vrouwen in de raden van bestuur van privé-ondernemingen. Volgens deze logica zijn mannen en vrouwen immers in alle omstandigheden gelijk en hebben ze dezelfde ambities gebaseerd op dezelfde capaciteiten. Het jammerlijk gebrek aan vrouwen in topfuncties van het bedrijfsleven moet derhalve in eerste instantie te wijten zijn aan de mannen die de vrouwen angstvallig onder het glazen plafond houden. Een wettelijke dwangmaatregel is dan ook verantwoord. De vraag is echter of je in één situatie kan uitgaan van de evidentie dat mannen en vrouwen sterk verschillend zijn en in een andere situatie van de veronderstelling dat mannen en vrouwen volkomen gelijk zijn.

Ik kan aanvaarden dat men mij als man discrimineert bij het voetbal als veel van mijn seksegenoten die sport bijwonen om de oermens in zich aan het woord te laten. De alternatieve oplossing om ten minste 30 procent vrouwen in een supporterskoor op te nemen, zou immers nogal belachelijk zijn. Maar dan moeten sekseverschillen ook in andere omstandigheden als een realiteit worden erkend. Streven naar gelijkwaardigheid respecteert verschillen, maar bant ongeoorloofde discriminaties, streven naar gelijkheid bereikt vaak net het omgekeerde.