Griekenland: lid van onze club

Vandaag lijkt na Griekenland en Portugal Spanje in de gevarenzone te zitten. De kredietwaardigheid van Griekenland ligt nu op C, de laagste status. Ook andere landen binnen de Eurozone moesten op het vlak van kredietbeoordeling al één of meerdere posities prijsgeven. Een lawine van ratingverlagingen die begon in Athene. In het land dat gezien wordt als de bakermat van de Europese beschaving blijft het water de regering aan de lippen staan.

Keer op keer moet Griekenland gered worden en maakt Europa geld vrij voor de armlastige lidstaat. Private schuldeisers worden vriendelijk maar dwingend gevraagd schulden kwijt te schelden om toch maar het Griekse bankroet te vermijden. “Storten we geld in een bodemloze put of dragen we bij tot een structurele oplossing?” vragen vele Europeanen zich af. Anderen opperen dan weer dat het beter is Griekenland failliet te laten gaan, uit de eurozone te zetten en zonder de Grieken verder te gaan. Maar kan dat wel?

Toen Griekenland in 1981 toetrad tot de EEG kon niemand vermoeden dat het land zich in werkelijkheid in de Europese Economische Gemeenschap gebluft had. Het land voldeed niet aan de budgettaire criteria om toe te treden. Kwatongen beweren dat de toenmalige Europese leiders hiervan op de hoogte moeten zijn geweest. Hoe dan ook, Griekenland werd de tiende lidstaat van wat later de Europese Unie zou worden. Het werd volwaardig lid van de Europese club, met alle privileges en verplichtingen die daarbij hoorden.

Dat Athene het niet zo nauw nam met die verplichtingen is genoegzaam bekend. Nu wel. Maar in 1981 dachten wij, Europeanen van het eerste uur, vooral aan de voordelen die de derde uitbreiding van de EEG met zich meebracht. Onze gezamenlijke economische ruimte werd een stukje groter. Miljoenen Griekse consumenten werden toegevoegd aan onze Europese achtertuin. Misschien wisten de toenmalige staatshoofden en regeringsleiders inderdaad dat de Griekse staatshuishouding niet helemaal koosjer was en werd dit met de mantel der liefde bedekt. Uit opportunisme of omwille van de Europese gedachte, wie zal het zeggen?

Vandaag, in 2012, zinkt Griekenland weg in een moeras waar het maar niet uit lijkt te raken. Economische bazooka’s worden ingezet. Miljarden euro’s worden overgeschreven naar de Griekse schatkist. Terecht. Want Griekenland maakt deel uit van onze club en wij hopen allemaal dat, als het ooit zo ver zou komen dat het voortbestaan van onze eigen economie op een dergelijke manier onder druk zou komen te staan, de andere clubleden voor ons net hetzelfde zouden doen.

De Belgische inbreng in het Griekse reddingsplan kan oplopen tot 24,3 miljard euro of 2.203 euro per Belg. Duizelingwekkende bedragen in ruil waarvoor we van de Grieken iets terugverwachten. We verwachten dat Griekenland in ruil voor deze solidariteit orde op zaken zet en de nodige hervormingen doorvoert opdat ook de Grieken weer zouden kunnen aansluiten bij het Europese peloton. Als tegenprestatie voor de solidariteit van de andere lidstaten moet Griekenland dringend werk maken van de responsabilisering van haar eigen overheid en diensten maar ook van de bevolking.

We zitten allen in hetzelfde schuitje, als we dat nu willen of niet. We hebben Griekenland toegelaten tot de club en daar horen plichten bij. Ook voor ons. Wij hebben de plicht solidair te zijn en Griekenland te helpen zijn economie weer op de rails te zetten. In het belang van de Grieken en van 500 miljoen Europeanen. Een woord is een woord.

Er moet een betere controle komen op de begrotingen van de Europese lidstaten. Van alle lidstaten, niet enkel van wie we weten dat er problemen zijn. We moeten deze crisis aangrijpen om te worden wat we in het Verdrag van Maastricht verklaarden te willen zijn: een economische en fiscale unie. De slechte leerlingen uit de klas zetten krikt inderdaad het klasgemiddelde op. Het is echter geen garantie op beter onderwijs. Die redenering geldt meer dan ooit voor de Europese Unie.